یادی از دو ستی و معلمی

در هفته ی بزرگداشت معلم، غلام رنجبر، دوست و دبیر ادبیات، بعد از ماه ها نبرد بی فرجام با سرطان- مرضی که این روزها بسیار شایع گشته- به سوی دوست شتافت. یاد و خاطره اش گرامی باد. وی از معدود دبیران ادبیات فارسی بود که گنجینه ای از ابیات و نکات ادبی به ویژه تاریخ بیهقی در یاد داشت. در دمدمه های رفتن به مزاح این بیماری را سرانجام بردار کردن حسنک وزیر در کلاس های درس می دانست.با آن که در بستر بیماری بود هنوز طبع خوش خود را از دست نداده بود.

به قول خودش، همیشه ( حتی چند روز پیش از رفتنش ) می گفت که: این است حسنک و روزگارش و گفتارش، رحمه‌اللهِ علیه، این بود که گفتی:«مرا دعای نیشابوریان بسازد.» و نساخت. یادش گرامی روحش قرین رحمت



تحلیل گفتمان التماس دعای پایان ورقه های امتحانی

تحلیل گفتمان التماس دعای پایان ورقه های امتحانی

دکتر حسرتی و خانم محمدزاده در این باره مقاله ی بسیار جالبی نوشته اند که در ژورنال تحلیل گفتمان به چاپ رسیده است. اصل مقاله را از این لینک می توانید تهیه کنید. پیش از این برخی از دوستان به این التماس دعای دانش جویان اشاره کرده بودند.

عنوان مقاله:

Exam papers as social spaces for control and manipulation: ‘Dear Dr X, please I need to pass this course

ورقه های امتحانی به عنوان جنبه های اجتماعی کنترل و اعمال نفوذ: دکتر ایکس، خواهش می کنم، به قبولی این درس نیاز دارم.

از دیدگاه زبان شناسی و علم تحلیل کلام Manipulation به معنای منابع غیر مشروع سوءاستفاده قدرت توسط افرادی که در مرتبه بالا و نابرابر اجتماع قرار دارند. به عبارتی اعمال از مرتبه بالا بر فرودستان. در این مقاله نشان داده شده که چگونه دانشجویان سعی دارند Manipulation را از پایین به بالا انجام دهند تا به خواسته خود دست یابند و بر استاد خود آگاهانه تاثبر بگذارند. چهار راهکاری که در این نوشته دیده می شود عبارت بودند از: 1- بهره برداری و سوءاستفاده از اعتقادات مذهبی. 2- برجسته سازی مشکلات شخصی و اجتماعی به عنوان دلیلی برای عدم آماده بودن در امتحان. 3- اشاره به عواقب عدم قبولی در امتحان. 4- به کار بردن اصطلاحات و تعارفات تجلیل آمیز.

در پایان در این مقاله نشان داده شده که چگونه Manipulation می تواند از مرتبه ی پایین نیز رخ دهد. یکی دیگر از ویژگی های این گونه التماس دعاها غلط های دستوری و املایی است. که باید مشخص شود آیا تعمدانه بوده یا نه؟

خواندن آن را به علاقه مندان تحلیل کلام توصیه می کنم.




قاب های خالی

دایرة المعارف (دانش نامه ) ایرانیکا

کاری سترگ و کارستان


گفتگوی مهرانگیز رساپور با دکتر احسان یارشاطر درباره‌ی " ایرانیکا "  Iranica  کلیک کنید

بخش هایی از مصاحبه ی رساپور با دکتر یارشاطر:

 ... م : آقای دکتر یارشاطر، پروژه‌ی بسیاربزرگ شما که هدف آن تألیف دانشنامه‌ای جامع برای فرهنگ و تمدن ایرانی در تمامی گستره‌ی تاریخی و جغرافیایی آن است، با پشتکار و کوشش بی‌مانند شما اکنون به جایی رسیده است که می‌توان آن را پروژه‌ای موفق دانست که به نیمه‌ی خود نزدیک می‌شود و می‌توان امیدوار بود که به پایان برسد. شما در آغاز چند سال برای اتمام آن پیش‌ بینی می‌کردید و حالا، به برآورد شما، چند سال به پایان آن مانده است؟

ی : درآغاز تصور می‌کردم که «دانشنامه‌ی ایرانیکا» در هشت جلد بزرگ پایان خواهد پذیرفت. بعد که «ایرانیکا» شروع به انتشار کرد معلوم شد دامنه‌ی کار بسیار وسیع‌تر ازآن است که تصور می‌کردم و امروز گمان نمی‌کنم که به کمتر از چهل جلد به انجام برسد. علت این تفاوت این است که سابقه‌ای برای چنین اثری وجود نداشت و درآغاز نمی‌شد درست حدس زد که چند مجلد لازم خواهد بود.

م : به نظر شما، آیا دانشنامه‌ی ایرانیکا تا کنون توانسته است همه‌ی دست آوردهای ایران ‌شناسی را در خود منعکس کند؟

ی : «ایرانیکا» تا جایی که به چاپ رسیده و تا جایی که علاوه بر آن در اینترنت انتشار یافته خوشبختانه توانسته است آخرین پژوهش‌های ایرانشناسی را در معرض استفاده‌ی خواستاران قرار بدهد. سابقاً «ایرانیکا» فقط به صورت مجلداتی که مقالات آن تابع ترتیب الفبائی است منتشر می‌شد. امّا از سه سال پیش «ایرانیکا» برنامه‌ی دیگری نیز در پیش گرفته که تکمیل «ایرانیکا» را به صورت فوق‌العاده‌ای تسریع می‌کند. و آن انتشار مقالات بدون رعایت ترتیب الفبائی، بلکه با رعایت اهمیت مطالب و وجود دانشمندانی که از عهده‌ی تألیف آنها برآیند است. این برنامه اکنون بیشتر وقت و بودجه‌ی «ایرانیکا» را به خود تخصیص می‌دهد. بطوری که از هر ده مقاله‌ای که امروز دعوت می‌شود اقلاً هشت مقاله از این مقوله است و یک یا دو مقاله با رعایت ترتیب الفبائی. البته مقالات اینترنت نیز بتدریج و به نوبت به طبع خواهد رسید، امّا استفاده‌ی از آنها خیلی زودتر از طریق رجوع به سایت «ایرانیکا» یعنی www.iranica.com که فعلاً به رایگان در اختیار همه قرار دارد میسر است.

...

ترجمه - زیرنویس

با توجه به در دسترس بودن انواع فیلم و سریال های خارجی، و عدم تسلط بیشتر ما ایرانیان به زبان های بین المللی، یگانه راه ارتباط با چنین فیلم و سریال هایی زیرنویس می باشد. بیشتر این نوع ترجمه های زیرنویسی در حد رفع تکلیف و جذب مشتری بوده. البته برخی مواقع نیز باعث انبساط خاطر!

سریال The Wire  در بیشتر موارد به سیم و طناب ترجمه گشته، در حالی که معادل دقیق آن استراق سمع و یا شنود می باشد.

... ترجمه بخشی از مراسم تدفین مسیحیان از خاک به خاک به از گرد و غبار به گرد و غبار، ده جام نوشیدنی الکلی به ده ضربه....

این وضع در بخش ادبیات داستانی نیز به وفور دیده می شود. فصل نامه مترجم بارها به وضعیت نابسامان و ترجمه های خلق الساعه پرداخته است. متاسفانه به دلیل عدم نظارت بر کیفیت ترجمه ادبیات داستانی بیشتر ترجمه ها زیبایی و لحن و بافت خود را در برابر فارسی خود از دست می دهند. برخی مواقع خواننده متحیر می ماند که چگونه این اثر توانسته جوایز متعددی ادبی را از آن خود کند.

دکتر مهاجرانی به یکی از نمونه های تازه ی وضعیت نابسامان ترجمه ادبی در وبلاگ خود تحت عنوان:ترجمه ی فارسی موسم هجرت به شمال پرداخته است. خواندن آن را فراموش نکنید.

از دل گریخته ها - مشق خط

در گذشته بر این باور بودند که صفای خط از صفای دل است. نمونه سرمشق جهت مشق و تمرین.

زندگی های ناتمام

باز هم عطش سیری ناپذیر قاچاقچیان سوخت قربانی گرفت. این بار معلمانی بودند که با هزاران آرزو به کلاس های درسشان نرسیدند.

شاعری ( معلمانی) که به پهلو افتاد/ند

مردند

با معمایی در مشت
و ماه
بر دندان‌هاشان تابید
ریز و درشت.

... چطور می تواند مرگ از تو گودالی پر کند؟

غلامرضا بروسان
از کتاب «مرثیه برای درختی که به پهلو افتاده است»، نشر مروارید، ۱۳۸۸

 (( بروسان نیز متاسفانه به همراه همسر و فرزند خردسالش در حادثه رانندگی در گذشت))

5 یار دبستانی نوشته- مرثیه ای است از لاتیدان در همین باره.